Talk:Mstsislaw Voivodeship

Gloger, Geografia historyczna

Zygmunt Gloger, Geografia historyczna ziem dawnej Polski. W tekście 63 autentycznych rycin, Kraków 1903

Województwo Mścisławskie.

Mścisław (Mscislavia) nad rzeką Wiechrą, wpadającą do niedalekiej Soży, założony został prawdopodobnie pod koniec wieku XII, a nazwany tak od Mścisława Romanowicza z linii smoleńskiej, którego był dzielnicą. Odtąd, wydzierany sobie nawzajem przez rozmaitych książąt, dostał się nareszcie w wieku XIV pod panowanie Litwy i za Olgierda był udzielnem jej księstwem hołdowniczem, w którem panował trzeci syn Olgierda, Langwenis, po chrzcie Symonem nazwany. Dom tych książąt na Mścisławiu dotrwał do czasów Zygmunta I, ale już w roku 1538 rządził księstwem „starosta”. Zwykłą koleją rzeczy „starosta” został przemianowany na wojewodę, a księstwo na województwo, co nastąpiło za Zygmunta Augusta. Pierwszym zaś wojewodą mścisławskim był Jerzy Ościk, herbu trąby. Drugim senatorem krzesłowym tego województwa był kasztelan mścisławski. Województwo nie było podzielone na powiaty, sejmikowało w Mścisławiu, gdzie obierano dwóch posłów na sejm i dwóch deputatów na trybunał. Starostwo grodowe było mścisławskie i sądy ziemskie w Mścisławiu. Województwo Mścisławskie graniczyło na północ z Witebszczyzną i Smoleńszczyzną, na wschód także ze Smoleńszczyzną i innemi ziemiami carstwa (Suraż, Starodub). W dalszym ciągu od południa leżał powiat Rzeczycki województwa Mińskiego, a od wschodu rozdzielała te dwa województwa wpadająca do Dniepru rzeka Druć. Herbem województwa była Pogoń litewska w polu czerwonem na chorągwi żółtej. Mundurem zaś wojewódzkim: kontusz granatowy, wyłogi niebieskie i żupan koloru słomianego, pomimo, że województwo to w roku 1772 przestało istnieć, jako przyłączone do Rosyi w czasie pierwszego rozbioru.

---